W dobie kiedy z jednej strony jesteśmy bombardowani informacjami o uchodźcach i terroryzmie, a z drugiej strony widzimy tylko statystyki i masowe zbrodnie, zapominamy często o tym… że w całym tym chaosie jest człowiek.

I to nie ważne czy ten człowiek to chrześcijanin, muzułmanin czy ateista. Stary, młody, czarnoskóry lub biały. Ważne, że jest to człowiek, który tak samo cierpi, kocha, szanuje i walczy o każdy nowy dzień.

Dziś opowiem wam o  książce „Pszczelarz z Sindżaru”. Koniecznie musicie poznać historię właśnie takiego zwykłego człowieka, który porzucił zwykłe życie i rozpoczął niezwykle odważną i niebezpieczną walkę, której celem jest ratowanie kobiet porwanych przez ISIS.

Kim jest tytułowy Pszczelarz z Sindżaru? Abd Allah, to człowiek, który kiedyś prowadził interesy w Iraku i Syrii, ale jak sam mówi:

„Odkąd nastała ta zaraza Daeszu, moją rolą jest ratowanie branek. Telefon dzwoni bez przerwy. Czasem to sami bojownicy sprzedają mi porwane kobiety. Wczoraj uratowałem całą rodzinę. Nie mogłem zmrużyć oka, dopóki w końcu nie przyjechali cali i zdrowi o czwartej nad ranem. O, słyszysz? Znowu ktoś dzwoni.”

Książka jest czymś w rodzaju wywiadu rzeki, który przeprowadziła Dunya Mikhail, irakijska poetka i reporterka. Ale nie jest to jedynie wywiad z samym Pszczelarzem, ale także wywiady, które nasz główny bohater przeprowadził z wieloma kobietami i dziećmi, a także ich rodzinami po udanych akcjach ratunkowych.

To właśnie one bywają najtrudniejsze… wielokrotnie czytając szczere rozmowy Abd Allaha z dziećmi, płakałam do poduszki.

Kiedy jedna z córek, jakiś czas po uwolnieniu siebie i swojej mamy z rąk Daeszu, zapytała mamy „Dlaczego się nie rozbierasz? Przecież kiedyś zawsze o tej porze to robiłaś?” (Matka była gwałcona przez jednego z członków ISIS na oczach swoich dzieci) serce we mnie zamarło. To jedno zdanie pokazało mi, jak silną traumę po porwaniu przeżywają całe rodziny. Nawet długo po tym, kiedy są już bezpieczne.

Bardzo ciężko jest mi recenzować tę książkę, ponieważ nie można napisać o niej, że jest dobra lub średnia. Jest wstrząsająca, ponieważ z doskonałą precyzją opisuje akcje ratunkowe, warunki pobytu zakładników oraz morze cierpienia i rozpaczy. Daje też światełko w tunelu, ponieważ pokazuje, że zawsze znajdzie się ktoś, kto chce pomóc.  A każda pomoc jest na wagę złota!

Serdecznie zachęcam Was do jej lektury ponieważ dzięki niej człowiek zmienia swój punkt widzenia o 180 stopni. W statystykach podawanych w wieczornych kanałach informacyjnych nie widzi jedynie statystycznych słupków, a ludzi. Zaczyna się zastanawiać, co on zrobiłby w takiej sytuacji. I co najważniejsze poznaje jak bardzo drobne gesty potrafią uszczęśliwić. A czasami uratować życie!

Za książkę dziękuję portalowi:

jakkupować.pl

Już od jakiegoś czasu marzyła mi się lektura tej książki. Dlaczego?  Ponieważ w XXI wieku, w dobie szybkiej i łatwiej pracy „Kliknij i zarób”, home office oraz koszów z owocami dostarczanych do corpobiur, zaczęłam zastanawiać się nad tym, jak to się stało, że jeszcze niedawno posada „służącej od wszystkiego” była spełnieniem czyiś marzeń.

Piszę „niedawno”, ponieważ autorka książki „Służące do wszystkiego” nie opowiada o czasach średniowiecza czy renesansu. Opowiada nam za to historie, które wydarzyły się 60, 70 czy 100 lat temu.

Książka rozpoczyna się rozmową kwalifikacyjną, jaką pani domu mogła teoretycznie przeprowadzić z kandydatką na służącą:

„- Czy masz kawalera?

– Ta, proszę pani.

– To bardzo dobrze. Cieszę się. Jak ma na imię?

Służąca z zakłopotaniem, wiercąc się, podaje imię.

– To ładne imię. Możesz mieć wychodne ze swym chłopcem w niedzielę.

– Dziękuje pani.

– Zosia, proszę pani.

– To też ładne imię. Ale jak zawołam na ciebie Basiu, Kasiu czy Jasiu, chcę byś wiedziała, że to chodzi o ciebie, i przyszła, kiedy poproszę.”

Ostatnie zdanie przyprawiło mnie o gęsią skórkę. Bo to właśnie w tym momencie dziewczyna, przychodząca do rodziny, traciła swoją tożsamość. Stawała się Manią, często kolejną z rzędu służącą w domu, której obowiązkiem było… właściwie wszystko!

Oczywiście, zdarzały się przypadki gdzie służąca, która spędzała w domu państwa lwią część swojego życia, stawała się wręcz członkiem rodziny, jednak taki scenariusz zdarzał się naprawdę rzadko.

Zazwyczaj młode dziewczyny (dziewczynki właściwie!) przyjeżdżały do miasta, by z tobołkiem lub walizeczką stanąć pod pomnikiem Mickiewicza w Krakowie, lub w innym targowym miejscu, i czekały, aż przychylne oko nowej pracodawczyni zwróci uwagę na ich predyspozycje do nowej roli. Czasami był to rumieniec (z pewnością oznaczał, że dziewczyna jest zdrowa!), czasami silne ręce (w końcu w domu trzeba nosić węgiel do palenia) lub silne nogi (praca służącej daleka była od 8-godzinnego, siedzącego etatu).

W wielu przypadkach dziewczyny ze wsi, trafiały do „agencji pracy” – czyli sutenerów, którzy pośredniczyli pomiędzy państwem, a ich nową pracownicą. Jakże trafnie miejsca takie opisał Jan Badeni, jezuita krakowski, porównując je z afrykańskimi targami niewolników.

„Panie zatrudniając służącą, kupowały każdą minutę jej życia i decydowały, czy dziewczyna może wyjść z domu i na jak długo. Jeśli trafiała do liberalnej rodziny, mogła wieczorem wyjść raz w tygodniu, a nawet zapraszać narzeczonego” – pisze autorka.

Ogromnie przykra jest także relacja z domu varsavianisty Stanisława Gieysztora:

„Poczciwa, dobra Bazylowa. Zawsze cicha, prawie nic nie mówiła, mała, dobrna, sucha… […] Przyjechała z nami z Brześcia, gdzie pozostawiła swoich, i pozostała u nas przez długie lata aż do śmierci. Kochała nas prawdziwie, chociaż nigdy tego nie okazywała. A ileż to razy skrzyczani przez mamę byliśmy przez nią obdarowywani to pomarszczonym jabłkiem, to zeschłym ciastkiem. […] Kiedy zachorowała, rodzina oddała ją do szpitala, ponieważ siedziała u niej „na darmowym chlebie”, a mama i babcia nie chciały trzymać w domu śmiertelnie chorej obcej kobiety”.

W wielu polskich domach do dziś usłyszeć można, że ciasto jest „z przepisu poczciwej Andzi”, a nasze babcie i dziadkowie mogą pamiętać baśnie opowiadane na dobranoc przez bezimienne, poczciwe nanie, które za dnia sprzątały domy, gotowały, prały i dokładały do pieca.

O tych dziewczynkach, kobietach, paniach można pisać bez końca, a i ja, pisząc tę recenzję, bardzo staram się nie napisać elaboratu o każdej z wymienionych postaci w książce. Chociaż każda z nich, zarówno te, których nazwiska udało się ustalić, jak i te, które na zawsze pozostaną Kasiami i Basiami, zasługuje na naszą pamięć i podziw. Zwłaszcza, gdy siedząc w biurze i popijając kawkę pomyślimy, że gorzej już być nie może ?.

Wydawnictwo Marginesy

Za książkę dziękuję: https://www.jakkupowac.pl/